Balık Tüketmek Neden Önemlidir ?

 

Balık nasıl bir besin kaynağıdır?

Mükemmel bir protein kaynağı olan balığın besin değerleri, türüne göre değişmektedir. Balıkta ortalama 100 gram başına yaklaşık 19,5 gram protein bulunmaktadır. İnsan vücudunun ne kadar proteine ​​​​ihtiyacı olduğu kişiden kişiye değişmektedir. Vücut ağırlığı ve yaş gibi çeşitli faktörlere bağlı olan protein, büyümeden vücudun yeniden inşasına kadar birçok süreçte rol oynamaktadır. Besin proteini, kasların inşa edilmesi ile kemik ve kas kütlesinin sağlıklı kalması için gereklidir. Kemiklerin normal büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan proteini, çocukların da yeterli miktarda tüketmesi sağlık açısından önemlidir.

Balığın türüne göre içerdiği besin değerleri ve bileşimler farklıdır. Polar morina veya somon balığı gibi balıklarda bol miktarda omega-3 bulunur ve vücudumuz için gerekli bir yağ asitlerini barındırır. İnsan vücudu bunları üretemediği için besinlerle birlikte alınması gerekmektedir.

Balık; selenyum, iyot ve D vitamini açısından da zengin bir besin kaynağıdır. Selenyum, bağışıklık sistemini güçlendirirken, tiroid fonksiyonunu da korumaya yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda selenyum sağlıklı saçlar ve tırnaklar için gerekli besin kaynağıdır. 

Son yıllarda D vitamini eksikliği tüm dünyada ve Avrupa’da araştırılan bir konudur. D vitamini, kas fonksiyonunu, bağışıklık sistemini, kemikleri ve dişleri korumak için gereklidir. Somon balığı lezzetli ve iyi bir D vitamini kaynağıdır.

Dört tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de çipura, levrek, hamsi, barbunya, torik (büyük palamut), kalkan, sardalya (hamsinin bir türü),  uskumru, mercan, lüfer (mavi levrek), palamut ve somon türleri ya avlanmakta ya da yetiştirilmektedir.

Balık yemenin faydaları nelerdir? Balıkta hangi besin değerleri var?

İnsan vücudu için gerekli olan en az 13 vitamin tanımlanmaktadır. Dokulardaki dağılımı düzensiz olmakla birlikte bunların büyük bir bölümü balıklarda bulunmaktadır. Vitamin miktarı balık türüne göre değişmektedir. Suda çözünen B ve C vitaminlerinin su ürünlerinde bulunma miktarı, karasal hayvanlarda bulunan miktarla hemen hemen aynıdır. Ancak balıklarda yağda çözünen A, D, E ve K vitaminleri genellikle daha fazladır.

İnsan vücudu ağırlığının yaklaşık % 4’ünü oluşturan mineraller, büyüme ve sağlık için gerekli olan maddelerdir. Kalsiyum, fosfor, sodyum, potasyum, magnezyum, iyot, demir, bakır, flor, kobalt ve çinko su ürünlerinin büyük bir bölümünde olan önemli minerallerdir. Bazı su ürünlerinin 100 gramında 15-200 miligram arasında değişen kalsiyum, 100-400 miligram arasında fosfor bulunmaktadır.

100 gramında ortalama 60 miligram sodyum miktarı ile balık, sodyum diyeti yapanlara tavsiye edilmektedir.

Kalp atışlarının düzenlenmesi, sinir transmisyonu, kas kasılması, karbonhidrat ve protein metabolizmasında katalizör rolü oynayan potasyum, 100 gram balık etinde 250-500 miligram arasında bulunmaktadır.  Yine balık eti, enzim sisteminde katalizör rolü olan magnezyum bakımından iyi bir kaynaktır.

Balık nasıl tüketilmeli?

Uygun ve doğru saklama koşullarına sahip balıklar tüketilmelidir. 

Balık tezgahındaki taze balıklar kesinlikle buzda bekletilmelidir. Çünkü balık çok kolay bozulabilen bir besin kaynağıdır.

Özellikle donmuş balıklar satın alındıktan sonra hızlı bir şekilde eve getirildikten sonra buzdolabına konulmalıdır. 1-2 saat içinde yenecekse dondurucuya konulmamalıdır.

Balıklar buzdolabında her zaman ısıtılmamış diğer yiyeceklerden ayrı olarak saklanmalıdır. En azından kapalı kaplarda muhafaza edilmelidir.

Dondurulmuş balıklar da yine buzdolabında kapalı bir kapta çözdürülmelidir. Bu işlemi yapmak mikroorganizmaların çoğalmasını önlemektedir.

Balık ne zaman tüketilmeli?

Balıklar yumurtlama zamanı boyunca çoğalmaktadır. Dünyada sadece yumurtlama zamanının dışında balıkların avlanması yasalarla düzenlenmiştir. Ayrıca balıkların neslinin tükenmemesi için avlanma konusunda dünyada uluslararası anlaşmalar yapılmıştır.

Zaten yumurtlama döneminde balıkların besin değeri düşüktür. Bu süre zarfında balıklar çok az beslenir ya da hiç yemez. Birçok tür enerjilerini göç için kullanır. Özellikle uskumru gibi yüksek yağlı balıklar, yumurtlama mevsimi boyunca yağ oranlarının üçte birini kaybeder. Bunun için yumurtlama mevsiminde tüm dünyada dondurulmuş balık tüketimi artmaktadır.